Με αφορμή την επέτειο του περσινού κρίσιμου διλήμματος για την ελληνική κυβέρνηση και τη χώρα, η συζήτηση για το περιβόητο Plan B ή Plan X δεσπόζει και πάλι στην πολιτική οικονομική και επιχειρηματική ζωή.
Κάνοντας την αφορμή ευκαιρία, φιλοξενούμε σήμερα ένα ενδο-επιχειρησιακό επιμορφωτικό διάλογο ηγεσίας, με στόχο την διάκριση της πραγματικότητας από τους μύθους του Plan B. Μύθους που βασίζονται σε πεποιθήσεις, απόψεις, ανάγκες, επιδιώξεις και ρητορική που πολλές φορές έχουν ελάχιστη σχέση με την πραγματικότητα. Τόσο που ακόμη και οι ίδιοι οι ηγέτες φαίνεται να μπερδεύουν τις ενδείξεις με τις αντενδείξεις του Plan B, ή να συγχέουν τη δράση με τις παρενέργειες.
Ας τα πάρουμε από την αρχή ξεκινώντας από έναν απλό ορισμό που χρησιμοποιώ για το Plan B:
Πρόκειται για μια δευτερεύουσα αλλά εξίσου πλήρη εναλλακτική επιλογή (στρατηγική, πλάνο, ιδέα) που εφαρμόζεται όταν το αρχικό πλάνο αποδειχτεί ανεπαρκές ή συγκεκριμένες αλλαγές καταδικάζουν την επιτυχία του.
Πού βοηθά το Plan B;
- Δείχνει ότι η ηγεσία, ξέρει τη δουλειά της και κρατά άσους στο μανίκι. Έτσι οι μέτοχοι και οι αγορές αντιδρούν αλλά με μέτρο,
- Σε μια διαπραγμάτευση λειτουργεί ως κύρωση (ανεπιθύμητη συνέπεια για την άλλη πλευρά) – πρόκειται δηλαδή για μια θεμιτή απειλή,
- Σε ένα business plan καθησυχάζει τους στρατηγικούς νόες (bosses ή followers) και όσους για τους οποίους η ανάγκη του ελέγχου κυμαίνεται από ουδέτερη έως υπερβάλλουσα.
Ανακουφίζει το εγκλωβιστικό συναίσθημα όσων ακολουθούν (λαός, εργαζόμενοι, μέλη).
Πότε δουλεύει το Plan B;
Σε αντίθεση με την κοινή αντίληψη, αυτό που ισχυρίζομαι είναι ότι το Plan B σπανίως δουλεύει.
«Γιατί αυτό;» Διότι:
- Κάθε διοικητική ομάδα (group ή -ιδίως- team) «εξαργυρώνει» την καλύτερη εκδοχή της συλλογικής συνείδησης στο Plan A. Με την ίδια προσωπική αντίληψη κάθε μέλους, την ίδια σύνθεση ομάδας και κατανομή ρόλων, μόνο οριακή βελτίωση μπορεί να επιτευχθεί στην προσπάθεια δημιουργίας ενός δεύτερου – καλύτερου πλάνου. (Σε άλλη περίπτωση έχουμε σοβαρές αμφιβολίες για τα ποιοτικά χαρακτηριστικά της ομάδας και κρίσιμες ενδείξεις ότι το σύνολο των ανθρώπων που ασκούν ηγεσία ή διακυβέρνηση δεν είναι ομάδα αλλά συνάθροιση μονάδων. Όμως εδώ ξεκινά μια άλλη διαφορετική ενότητα.)
- Το Plan B:
- Όντας έκτακτο, ανεπιθύμητο στην ουσία, έχει ρηχές ρίζες, είναι λιγότερο συμβατό με την αξιολογική και την ψυχολογική διάσταση του συστήματος (εταιρεία ή χώρα) και είναι λιγότερο δεμένο στα επιμέρους γρανάζια,
- Είναι λιγότερο ρεαλιστικό καθώς περιέχει περισσότερη φαντασία και μεγαλύτερο αριθμό ανεπιβεβαίωτων υποθέσεων,
- Είναι περισσότερο «θυμωμένο» γι αυτό περισσότερο ευάλωτο στην κριτική και λιγότερο εξωστρεφές απ’ όσο χρειάζεται για επιτύχει τις συμμαχίες και τη συ-στράτευση που απαιτούν ενθουσιασμό,
- Είναι αντιδραστικό και όχι επιδραστικό. Είναι δηλαδή φτιαγμένο κυρίως για να αποφύγει παρά για να επιτύχει.
Με βάση την πρακτική, τις προσδοκίες αλλά και τις υποχρεώσεις του ηγέτη και της ηγετικής ομάδας, η ύπαρξη Plan B θεωρείται απαραίτητη σε κάθε περίπτωση που υπάρχει κίνδυνος αποτυχίας ή αδυναμίας εφαρμογής του Plan A καθώς και όταν το σύστημα (εταιρεία, οργανισμός ή χώρα) ενδέχεται να βρεθεί μπροστά σε ισχυρό δίλημμα για μια απόφαση μη συμβατή με το Plan A.
Όμως, το Plan B , όπως το λέει και τ’ όνομά του έρχεται δεύτερο ως προτίμηση και συνήθως…με διαφορά. Γι αυτό και τείνω να πιστέψω ότι ο βασικός προορισμός του plan B, είναι η συμβολή του στην υλοποίηση…του Plan A!
Βλέπετε, τo Plan A είναι το μόνο πραγματικό σχέδιο με δυνατότητα (να προσθέσει καλό στο σύστημα), και πιθανότητα (να πραγματοποιηθεί) .
Και βέβαια, αν αυτά ισχύουν για το Plan B, εύκολα μαντεύει κανείς τι συμβαίνει και τι μπορεί να σημαίνει το Plan X.
Γι αυτό και, χωρίς πολύ δισταγμό, κάθε φορά που η συζήτηση έρχεται σε πλάνο διαφορετικό από το A οι αυτόματες απαντήσεις μου είναι:
Πλάνο Χ? Όχι Ευχαριστώ! (Plan X? No thanX!)
Πλάνο B? Ίσως! (Plan B? MayB!)
