Το άρθρο έγραψε ο Γιάννης Κουτσουμάρης, Managing Partner, inwards
Η Ευχή
Σε όλα τα μέρη του κόσμου, η αρχή του έτους θεωρείται μια ευκαιρία για νέο ξεκίνημα και νέες επιτυχίες.
Τα social media ξεχειλίζουν από like και share με ρητά, αναφορές, ευχές, συνταγές έως και…εντολές αλλαγής.
Οι τηλεοπτικές οθόνες κατακλύζονται από λεμπερές εκπομπές αφιερωμένες στο «new year resolution», η αισθητική των οποίων, όμως, πληγώνεται από τις τραγικές εικόνες των δελτίων ειδήσεων που θυμίζουν τις αλλαγές που δεν καταφέραμε να κάνουμε για πολλά χρόνια σε όλους τους τομείς της ζωής μας.
Και όλα αυτά, λες και γίνονται, για να διατηρείται μέσα μας η μάχη του ενθουσιασμού και της χαράς με το φόβο και την αγωνία ανεβάζοντας, τελικά, το άγχος για τη ζωή και το μέλλον μας.
Σε ατομικό επίπεδο, η νέα χρονιά φέρνει μαζί της ευχές, ελπίδες και υποσχέσεις προς τον εαυτό μας: «θα κάνω τα πράγματα αλλιώς», «θα τα καταφέρω», «θα το αποφασίσω», «θα κάνω τη σωστή επιλογή», «θα δώσω νόημα στη ζωή και τη δουλειά μου», «θα οριοθετήσω τις σχέσεις μου», «θ’ αυξήσω την επιρροή μου και θα πάρω την προαγωγή που αξίζω».
Με όλα αυτά να καίνε το μυαλό και να ζεσταίνουν την ψυχή, οι παραμονές του νέου χρόνου μας βρίσκουν αγκαλιά με το όνειρο μιας καλύτερης, πιο αποτελεσματικής και «αναβαθμισμένης» έκδοσης του εαυτού και της ζωής μας. Και η νέα χρονιά ξημερώνει!
Όμως θα το ’χετε δει κι εσείς…
Αυτή η «εξωτερική» νέα αρχή (ένα χρονικό ορόσημο δηλαδή εξωτερικά προσδιορισμένο όπως η αλλαγή του χρόνου) είναι συχνά μια συνθήκη ικανή για να σκεφτούμε νέα πράγματα, να ονειρευτούμε, να υποσχεθούμε, αλλά όχι και για να πετύχουμε την εσωτερική νοηματοδότηση που κάνει την πρόθεσή μας αποτέλεσμα (impact) και την επιθυμία μας πραγματικότητα. Έτσι, παρά τις ευχές και τις ελπίδες, η νέα χρονιά σπανίως αποδεικνύεται –στην πράξη- το ξεκίνημα για νέα πράγματα…
Η Πραγματικότητα
Γιατί, όμως, τελικά δεν τα καταφέρνουμε, εγκαταλείπουμε ή δεν ξεκινάμε καν;
Η απάντηση που μπορώ να δώσω έχει δύο σκέλη:
1. Γιατί παρότι η χρονιά, είναι νέα, εντούτοις εμείς είμαστε παλιοί! Και οι παλιοί έχουν το μαγικό τρόπο να επαναλαμβάνουν τα παλιά ακόμη κι όταν βρίσκονται σε νέα (ξεκινήματα).
2. Γιατί δεν το πιστεύουμε. Το συναίσθημα της ματαίωσης που έχει εδραιωθεί από την ανεπιτυχή έκβαση παρόμοιων προσπαθειών στο παρελθόν δημιουργεί μέσα μας (self view) αρνητική αξιολόγηση για την ικανότητά μας να πετύχουμε την αλλαγή (self efficacy) και μειώνει προοδευτικά την αυτοεκτίμησή μας (self esteem). Με άλλα λόγια κάθε φορά που αναβάλλουμε, εγκαταλείπουμε ή αποτυγχάνουμε, η επόμενη προσπάθεια μας ξεκινά από χαμηλότερη – δυσκολότερη αφετηρία.
Γι αυτό, αν το εσωτερικό νόημα της αλλαγής δεν έχει ακόμη ευδοκιμήσει μέσα μας, χρειάζεται είτε να καλλιεργηθεί με τη βοήθεια ενός άλλου ανθρώπου (επαγγελματία συμβούλου) είτε να του δώσουμε κι άλλο χρόνο.
Το να υποσχεθούμε στον εαυτό μας και τους άλλους ότι θα υλοποιήσουμε το ανώριμο (ανέτοιμο εσωτερικά) αίτημα για αλλαγή, λόγω της αλλαγής του χρόνου, της πίεσης από το διευθυντή, ή το αίτημα του/της συντρόφου μας, είναι επίσης…ανώριμο!».
Θα γίνει! Γιατί, τώρα, θα το κάνω εγώ … αλλιώς!
Τι πρέπει να κάνω για να πετύχω νέα πράγματα στην πράξη και να μη μείνω άλλη μια φορά στα λόγια;
Για να κάνω νέα πράγματα και να ξεπεράσω ότι «δεν δουλεύει» χρειάζεται να ολοκληρωθούν διαδοχικά πέντε επιμέρους στάδια:
1. Να δω σε μένα κάτι παραπάνω από αυτό που βλέπω ήδη. Να βρω το νέο μέσα μου. Δηλαδή ν’ ανακαλύψω πτυχές του εαυτού μου που είναι άγνωστες, μη ορατές υπό συνθήκες, εντελώς ανενεργές ή περιστασιακά ενεργές.
2. Να ξαναγράψω μέρος της προσωπικής μου αλήθειας. Να ξαναδώ αλλιώς τα παλιά που συχνά κρύβουν μεγάλα…νέα(!) και ν’ ανακαλύψω τα καινούρια που δεν είναι copy paste των παλιών.
3. Να αυξήσω πρώτα το επίπεδο κατανόησης του κόσμου και του εαυτού μου, το επίπεδο της συνειδητότητάς μου και ύστερα ν’ αποφασίσω που θέλω να πάω.
4. Να επιλέξω α) τι θα μάθω και τι θα ξε-μάθω & β) τι θ’ αρχίσω και τι θα σταματήσω στο δρόμο για τον προορισμό μου.
5. Να αποφασίσω αν κι αυτή τη φορά θα προσπαθήσω μόνος μου, ή αν είναι η στιγμή να εμπιστευτώ έναν προσωπικό σύμβουλο, ώστε να φτάσω γρηγορότερα, ασφαλέστερα και πιο ξεκούραστα στον προορισμό μου.
Τα παραπάνω βήματα δημιουργούν τις προϋποθέσεις μιας αρχής που έχει κάθε δυνατότητα να πραγματοποιηθεί γιατί εδράζεται μέσα μας και όχι στον έξω κόσμο όπως η αλλαγή του χρόνου, μια προαγωγή, η αλλαγή εταιρείας, ένας γάμος κ.λ.π. Είναι μια αλλαγή που παίρνει νόημα από εμάς και μας το προσφέρει πίσω σ’ ένα συνεχή θετικό κύκλο.
Έτσι, προοδευτικά μαθαίνουμε:
- ότι η ελπίδα και το όνειρο είναι απαραίτητα αλλά δεν εξασφαλίζουν την αλλαγή και την επιτυχία,
- ότι μπορούμε να πετύχουμε ό,τι βάλουμε στόχο, εάν γνωρίζουμε τη σημασία (νόημα) του και τους κανόνες πλοήγησης στη διαδρομή για την επίτευξή του,
- να βρίσκουμε πότε είναι η δική μας –μοναδική- στιγμή για να μια νέα αρχή,
- να ξεχωρίζουμε πότε μιλάμε εμείς και πότε μιλούν οι άλλοι με τη φωνή μας.
Με άλλα λόγια η δυνατότητα ή όχι για αλλαγή εξαρτάται από τη δική μας ετοιμότητα και προετοιμασία.
Σ’ αυτό το πλαίσιο, κάθε αλλαγή γίνεται μια αρχή που έχει να προσφέρει αυθεντικότητα και αξία στη ζωή μας ενώ δεν έχει κανένα χρονικό, τοπικό ή άλλο περιορισμό. Μπορεί να συμβεί οπουδήποτε, οπωσδήποτε και απ’ οποιονδήποτε. Και το πιο σημαντικό: διαρκεί όσο το νόημα που της έχουμε δώσει.
Καλή χρονιά, όποτε κι αν αρχίσει!
